Historia

HISTORIA SŁUPSKIEJ SŁUŻBY KRWI w latach 1955 – 2023

Wo­je­wódz­ką Stację Kr­wio­daw­stwa (WSK) z siedzibą w Słupsku przy ul. Wojska Polskiego 49 powołano w 1955 r.

Dy­rek­to­rem Stacji została lekarz trans­fu­zjo­log Janina Gelert.

Obszarem działania WSK objęła ówczesne wo­je­wódz­two ko­sza­liń­skie. Podlegały jej zarówno wszystkie ist­nie­ją­ce jak i nowo po­wsta­ją­ce przy­szpi­tal­ne punkty kr­wio­daw­stwa. Na początku lat 60-tych było ich 12 (ostatnie powołano w Sławnie i Drawsku w 1962 r.): w Bia­ło­gar­dzie, Bytowie,  Człu­cho­wie, Drawsku, Ko­ło­brze­gu,         Ko­sza­li­nie, Miastku, Połczynie, Sławnie, Sz­cze­cin­ku, Złotowie, Wałczu.

Od roku 1958 datuje się rozwój ho­no­ro­we­go kr­wio­daw­stwa. Pro­pa­go­wa­nie ho­no­ro­we­go kr­wio­daw­stwa staje się głównym zadaniem sta­tu­to­wym Polskiego Czer­wo­ne­go Krzyża.

Każdego roku zwiększa się liczba kr­wio­daw­ców.

-W 1962 roku ogółem na terenie ów­cze­sne­go wo­je­wódz­twa ko­sza­liń­skie­go pobrano 5.081 litrów krwi, w tym od dawców ho­no­ro­wych 2.376 litrów tj. 46,76 %.

-W 1965 roku pobrano 6.935 litrów krwi, w tym od dawców ho­no­ro­wych 4.713 litrów tj. 67,96%.

-W 1968 roku pobrano już 10.688 litrów krwi, w tym od dawców ho­no­ro­wych aż 9.282 litrów tj.86,85%.

W związku ze stałym wzrostem ilości po­bie­ra­nej krwi po­miesz­cze­nia WSK w Słupsku stały się nie­wy­star­cza­ją­ce. W 1963 roku roz­po­czę­to adaptację budynku przy ulicy Szarych Szeregów 21, który jest siedzibą WSK do chwili obecnej. Budynek ten prze­ka­za­no do użytku WSK w roku 1965. W nowych warunkach lo­ka­lo­wych Stacja została wy­po­sa­żo­na w spe­cja­li­stycz­ną aparaturę. Wpro­wa­dzo­no produkcję osocza świeżo mrożonego oraz lio­fi­li­zo­wa­ne­go, co przy­czy­ni­ło się ra­cjo­na­li­za­cji kr­wio­lecz­nic­twa. Lio­fi­li­za­cję osocza kon­ty­nu­owa­no do 1993 roku.

Od 1972 roku Wo­je­wódz­ką Stacją Kr­wio­daw­stwa w Słupsku kieruje lekarz trans­fu­zjo­log – Janusz Gro­cho­lew­ski.

Reforma ad­mi­ni­stra­cyj­na Polski w 1975 roku zmieniła zasięg działania WSK tylko w nie­wiel­kim zakresie. Od 1975 roku WSK nad­zo­ro­wa­ła kr­wio­daw­stwo i kr­wio­lecz­nic­two na terenie wo­je­wództw słup­skie­go i ko­sza­liń­skie­go. Na terenie tym znaj­do­wa­ło się 11 przy­szpi­tal­nych punktów kr­wio­daw­stwa:

– 5 na terenie wo­je­wódz­twa słup­skie­go: w Bytowie, Człu­cho­wie, Lęborku, Sławnie, Miastku

– 6 na terenie wo­je­wódz­twa ko­sza­liń­skie­go: w Bia­ło­gar­dzie, Drawsku, Ko­ło­brze­gu, Ko­sza­li­nie, Połczynie, Sz­cze­cin­ku.

Następuje dalszy rozwój ho­no­ro­we­go kr­wio­daw­stwa i tym samym zwiększa się produkcja pre­pa­ra­tów kr­wio­po­chod­nych. Rozszerza się zakres badań dia­gno­stycz­nych u kr­wio­daw­ców.

Baza lokalowa WSK nie za­pew­nia­ła wła­ści­wych warunków do po­bie­ra­nia krwi i wy­twa­rza­nia pre­pa­ra­tów kr­wio­po­chod­nych, w związku z czym w roku 1974 przy­stą­pio­no do rozbudowy WSK – dobudowy nowego skrzydła do już ist­nie­ją­ce­go budynku. Rozbudowę za­koń­czo­no w 1978 roku.

Lata 80-te to okres wielkiego rozkwitu ho­no­ro­we­go kr­wio­daw­stwa. Pobierano ok. 20 tysięcy litrów krwi rocznie, a w 1982 roku pobrano naj­więk­szą ilość 25.736 litrów, w tym od dawców ho­no­ro­wych 25.241 litrów tj. 98,1 %.

W na­stęp­nych latach (od 1989 roku) krwi pobierano już znacznie mniej. W 1991 r. pobrano ogółem 11.992 litrów krwi.

Od 1992 roku za­ob­ser­wo­wa­no niewielki okresowy wzrost, i tak:

-w 1992 roku pobrano 12.776 litrów krwi

-w 1995 roku pobrano 13.399 litrów krwi

-w 1998 roku pobrano 14.281 litrów krwi

Od II połowy lat 90-tych preparaty kr­wio­po­chod­ne do celów lecz­ni­czych pro­du­ko­wa­ne są tylko z krwi od dawców ho­no­ro­wych. Nie­wiel­kie ilości krwi i osocza pobrane od dawców płatnych prze­zna­cza się wyłącznie do produkcji surowic dia­gno­stycz­nych.

Od lat wszystkie szpitale z pod­le­głe­go WSK terenu za­opa­try­wa­ne są w krew i preparaty kr­wio­po­chod­ne w ilościach zgodnych z po­trze­ba­mi. W krew i preparaty kr­wio­po­chod­ne za­opa­try­wa­no także pacjentów (z pod­le­głe­go terenu) leczonych w spe­cja­li­stycz­nych klinikach między innymi w Gdańsku, Sz­cze­ci­nie, Warszawie.

Od wielu lat w WSK w Słupsku dzięki ofiar­no­ści kr­wio­daw­ców wy­stę­po­wa­ły nadwyżki pre­pa­ra­tów czer­wo­no­kr­win­ko­wych, które prze­ka­zy­wa­no innym Stacjom Kr­wio­daw­stwa min. w Gdańsku, Łodzi, Warszawie, Poznaniu.

Od 1992 roku w ramach Programu Sa­mo­wy­star­czal­no­ści Służby Krwi WSK w Słupsku prze­ka­zu­je osocze świeżo mrożone do frak­cjo­no­wa­nia w Cen­tral­nym La­bo­ra­to­rium Szwaj­car­skie­go Czer­wo­ne­go Krzyża. Dzięki temu dys­po­nu­je­my cennymi pre­pa­ra­ta­mi oso­czo­po­chod­ny­mi, w tym wy­so­ko­oczysz­czo­ny­mi kon­cen­tra­ta­mi czynnika VIII i czynnika IX. Są to preparaty niezbędne dla chorych na hemofilię. Włączenie się WSK do Programu Sa­mo­wy­star­czal­no­ści Służby Krwi wymagało zwięk­sze­nia produkcji osocza świeżo mrożonego. Ten efekt uzyskano dzięki wy­po­sa­że­niu WSK w aparaty do po­bie­ra­nia osocza metodą pla­zma­fe­re­zy au­to­ma­tycz­nej.

Służba krwi wykazuje dużą dbałość zarówno o bez­pie­czeń­stwo dawców jak i biorców krwi. Od końca lat 60-tych do po­bie­ra­nia próbek krwi i krwi stosuje się tylko sprzęt jed­no­ra­zo­we­go użytku. Większe bez­pie­czeń­stwo dla biorców krwi zapewniło wpro­wa­dze­nie (po­czy­na­jąc od lat 70-tych) testów do ozna­cza­nia markerów wi­ru­so­lo­gicz­nych. Po­cząt­ko­wo wy­ko­ny­wa­no tylko badania w kierunku dia­gno­sty­ki żółtaczki typu B (od 1971 r.). Od 1988 r. u wszyst­kich kr­wio­daw­ców wykonuje się badania w kierunku obecności prze­ciw­ciał anty-HIV (AIDS) oraz od 1992 roku wpro­wa­dzo­no testy po­zwa­la­ją­ce wykryć nosicieli żółtaczki typu C.

W ramach bez­piecz­ne­go kr­wio­lecz­nic­twa w roku 1982 wpro­wa­dzo­no ozna­cza­nie pełnych fenotypów czer­wo­no­kr­win­ko­wych. Pozwala to skrócić czas do­bie­ra­nia krwi dla nie­ty­po­wych biorców.

W latach 70-tych Wo­je­wódz­ka Stacja Kr­wio­daw­stwa roz­po­czę­ła współ­pra­cę z In­sty­tu­tem He­ma­to­lo­gii i Trans­fu­zjo­lo­gii w Warszawie w zakresie pro­fi­lak­ty­ki konfliktu Rh u kobiet cię­żar­nych. Dzięki temu uzyskano istotny spadek urodzeń dzieci z chorobą he­mo­li­tycz­ną no­wo­rod­ków.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pu­blicz­nej służbie krwi zmieniła or­ga­ni­za­cję służby krwi w Polsce. Stacje i punkty kr­wio­daw­stwa zostały prze­kształ­co­ne od­po­wied­nio w Re­gio­nal­ne Centra Kr­wio­daw­stwa i Kr­wio­lecz­nic­twa (RCKiK) i Terenowe Oddziały. Reforma ad­mi­ni­stra­cyj­na zmieniła zasięg działania byłych stacji kr­wio­daw­stwa.

W świetle roz­po­rzą­dze­nia MZiOS z dnia 23.12.1998 r. Re­gio­nal­ne Centrum Kr­wio­daw­stwa i Kr­wio­lecz­nic­twa w Słupsku obejmuje wchodzące w skład wo­je­wódz­twa  po­mor­skie­go powiaty: bytowski, choj­nic­ki, człu­chow­ski, lęborski, słupski i miasto Słupsk.

Na tym terenie działa 5 Te­re­no­wych Oddziałów Re­gio­nal­ne­go Centrum: w Bytowie, Choj­ni­cach, Człu­cho­wie, Lęborku, Miastku.

W nowych warunkach ad­mi­ni­stra­cyj­nych, w 2001 roku za­koń­czo­no prace związane z kom­pu­te­ry­za­cją RCKiK w Słupsku.

Od 1999 roku po­bie­ra­nie krwi i osocza w RCKiK w Słupsku utrzymuje się na tym samym poziomie, ok. 17 tysięcy donacji rocznie. Jest to ilość, która cał­ko­wi­cie za­bez­pie­cza potrzeby szpitali na krew i preparaty kr­wio­po­chod­ne. Dzięki ofiar­no­ści kr­wio­daw­ców słupska służba krwi może re­ali­zo­wać za­po­trze­bo­wa­nia różnych szpitali, szcze­gól­nie w okresach letnich, gdy znacznie zwiększa się liczba osób po­trze­bu­ją­cych tego cennego leku. Z naszym Centrum współ­pra­cu­je liczna grupa kr­wio­daw­ców, re­gu­lar­nie od­da­ją­cych krew i pro­pa­gu­ją­cych honorowe kr­wio­daw­stwo. Postawa tych ludzi zasługuje na najwyższe uznanie.

Wysokie koszty utrzy­ma­nia w stosunku do nie­wiel­kiej ilości po­bie­ra­nej krwi wymusiły na Dy­rek­to­rze RCKiK w Słupsku decyzję o ogra­ni­cze­niu po­bie­ra­nia do dwóch dni w tygodniu, a następnie za­mknię­ciu Te­re­no­wych Oddziałów w Bytowie (listopad 2002) i w Człu­cho­wie (listopad 2002).

Od września 2005 roku również w Terenowym Oddziale w Miastku ogra­ni­czo­no po­bie­ra­nie krwi do dwóch dni w tygodniu (po­nie­dzia­łek i czwartek). Także przyczyną tej decyzji były zbyt wysokie koszty utrzy­ma­nia TO.

1 lutego 2006 roku następuje zmiana na sta­no­wi­sku Dyrektora RCKiK w Słupsku. Po 34 latach funkcję tę przestaje pełnić Janusz Gro­cho­lew­ski, a obowiązki Dyrektora przejmuje mgr Ewa Wa­si­lew­ska­-Ko­nik.

Od dnia 1 marca 2006 roku Minister Zdrowia powołuje na sta­no­wi­sko Dyrektora RCKiK w Słupsku Ryszarda Jagusia – lekarza medycyny ogólnej, spe­cja­li­stę II.

Na wniosek komisji zakładowej NSZZ Solidarność Dyrektor Ryszard Jaguś występuje o nadanie Centrum imienia Jana Pawła II. W sierpniu 2008 roku wchodzi w życie Zarządzenie Ministra Zdrowia nadające Regionalnemu Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa imię Jana Pawła II.

w 2017 roku pobrano 10507 litrów krwi oraz 420 litrów innych składników krwi.

Od dnia 30 marca 2018 roku Minister Zdrowia powołuje na stanowisko Dyrektora RCKiK w Słupsku Panią mgr farm. Izabele Ga­dza­liń­ską.

Rozpoczyna  się przebudowa Działu Dawców i Pobierania.

W dniu 20 lutego 2020 r. Minister  Zdrowia po­wie­rzył pełnienie obo­wiąz­ków Dyrektora Re­gio­nal­ne­go Centrum
Kr­wio­daw­stwa i Kr­wio­lecz­nic­twa im. Jana Pawła II w Słupsku Pani mgr Kindze Sass, a z dniem 01.08.2020 roku  powołał Panią Kingę Sass na stanowisko Dyrektora. W kwietniu 2020 roku zakończono przebudowę Działu Dawców i Pobierania. W marcu 2020 roku w  związku z wybuchem epidemii Covid-19 Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. Jana Pawła II w Słupsku otrzymało ponad 800 tysięcy złotych rządowego dofinansowania.
307 500 tys. zostało przeznaczone na modernizację Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w celu poprawienia bezpieczeństwa i jakości obsługi Dawców Krwi spowodowanym zagrożeniem epidemiologicznym w postaci SARS CoV-2 ( kornawirus).
70 tysięcy, jako dotacja celowa zostało przeznaczone na modernizację wjazdu na parking RCKiK w Słupsku wraz z wejściami od ulicy Powstańców Warszawy.
429 tysięcy, również jako dotacja celowa zostało przeznaczone na zakup urządzeń medycznych i sprzętu technicznego. Dzięki temu wsparciu RCKiK zakupiło m.in.: schładzarkę osocza, która kosztowała 240 tys. złotych, dzięki niej uda się zachować najcenniejsze składniki osocza. Ponadto zakupiono rolery, które unowocześniają pracę w Centrum, nowy serwer oraz agregat prądotwórczy.
Wszystkie inwestycje  przyczyniły się do polepszenia komfortu obsługi Dawców oraz znacznie usprawniły pracę w Centrum.

W 2020 roku pobrano 17938 donacji krwi ,   247 donacji płytek krwi,  1030 osocza.

W 2021 roku pobrano 18492 jednostki krwi , 386 jednostek  donacje płytek 1393 donacji osocza.

W 2022 roku pobrano  20 217 jednostek krwi,  288 jednostek donacji płytek, 1061 donacji osocza.

W 2023 roku pobrano  20 974 jednostek krwi,  788 jednostek donacji płytek, 1016 donacji osocza.